Yaşam bileşenleri çeşitlendikçe insanların alışkanlıkları ve hayat biçimleri de değişiyor. Bu yeni yaşam kompozisyonun bize sunduğu olanaklar ve başka gerekçelerden dolayı birçok konuda hayatı iki kutup üzerine inşa etme sürecine girdik. Bu kutuplar her zaman zıtlık oluşturmaz, biri diğerinin yerini alır ya da tamamlayıcısı da olur. Seçenekler dünyasındaki bu zenginlik insanoğlunun karar verme ve tercih süreçlerini önemli ölçüde değiştirdi. Bu yeni dünyanın ismi ise çoktan konuldu; “Hibrit”. Hibrit sadece üretim, tüketim şekliyle sınırlı kalmadı, insanın yaşam alışkanlıklarına eklemlenen bir yaşam ritüeline de dönüştü.
Bizi hayatla ilişkilendiren etkenler hızlı değişim gösteriyor. Bu nedenle eskiye göre daha dinamik ve en az iki yönlü ya da paralel bir eksen üzerinde hayatımız yürüyor. Planlarımız, tasavvurlarımız ve yarına dair beklentilerimiz doğrusal bir yönde artık akmıyor. Tali gelişmeler ana konulara eklenmiş durumda. Çok yönlü ve alternatif yolları da kapsayan düşüncelerin analitik bir süzgeçten geçmesi gerekiyor ki istediğimiz sonuca ulaşabilelim.
Bu bakımdan günümüz insanı çok yoğun bir düşünme iklimiyle ile karşı karşıya. Seçenekler oldukça fazla. Bu seçenekler arasında en doğru, en mantıklı veya en verimli sonuca götürecek olanı tercih etmek ve uygulamak gerekiyor.
Hayatımız artık iki sütun üzerinden konumlanıyor. Belki de modern yaşamın bir sonucu ya da bilinçli tercihlerimizden kaynaklanan bir durum. Birbirini tamamlayan ya da çoklu alternatiflerden ikiye indirgenen hayatın gerçekleri. Bu gerçeklerin dünyasında hibrit denen ikili bir durumla karşı karşıyayız. Otomobillerde fosil yakıt ile elektriğin birlikte/dönüşümlü tüketimi anlamında daha çok kullanılan hibrit kavramı artık hayatın her alanında. Aynı anlamı taşıyan melez kelimesi, içinde bulunduğumuz süreci karşılamakta eksik kalıyor ki hibrit kelimesini daha çok kullanıyoruz. Melez daha çok canlılar için kullanılan bir kavram olması da bunda etkilidir. Mendel’in bezelye çeşitlerini çaprazlamasından yeni türlerin ortaya çıkması melez ya da hibritleşmenin ortaya çıkışını tarihsel olarak ortaya çıktığını biliyoruz.
Asıl konumuz bu hibrit yaşam şeklinin insanın yaşamına yaptığı etki. Hikâyenin başka bir yerindeyiz artık. Hibrit savaşlar, hibrit üretimler, hibrit düşünceler, hibrit duygular, hibrit ilişkiler kısacası onlarca hibritlerin dünyasındayız. Bu “ikili dünyanın” en az iki seçenek sunması veya birlikte kullanılması insanların tercihlerinde etkili olmakta ve bir görevdeşlik oluşturmaktadır. Bu yazının amacı hibritin olumsuzluklarını anlatmak değil daha çok yönlü veya ikiye indirgenmiş seçenekler arasında makulu tercih etmenin rahatlığına vurgu yapmaktır. Seçenekler arttıkça insanların çözüm bulma kolaylığı artmakta, çözüm yolları çeşitlenmekte ve amaca ulaşma süreci kısalmaktadır.
Pandeminin en yoğun döneminde uzaktan çalışma, eğitim, alışveriş ve iletişim gibi birçok alanda hibrit kombinasyonlar devreye girmiştir. Gerçek ile hayal bile metaversenin teknolojik dünyasında arttırılmış gerçeklikle insan hayatına girmiş/girmekte olup yakın gelecekte insanların belki de tasavvur edemeyeceği birçok şekliyle hayattaki yerini alacaktır. Çalışma hayatında esnek çalışma sisteminde tutunda birçok alanda hibrit yaşamın dünyasındayız artık. Bu sürecin iyi yönetilmesi; üretimde, tüketimde, teknolojide sağlıklı hibrit bir geleceğin inşasını sağlayacaktır. Mars’ta yaşam imkânların araştırılması bu sürecin bir parçası olarak okumak gerektiğini düşünüyorum. İnsanlara bir konuda birden fazla seçenek sunulması çok kutuplu bir dünyaya doğru giden süreçte ülkelerin başta güvenlik olmak üzere stratejilerini esnetmelerine katkısı olacaktır. Seçeneklerin artması insanın yaşam şeklinde bir karmaşıklığa yol açacağı düşünülse de aslında bize en uygun olanı sunma gibi bir yeteneğe sahip olduğunu unutmamalıyız. Artık istesek ve istemesekte hibrit yaşamların derinliklerinde kulaç atmak zorundayız.
Toplum olarak dünyanın bir gerçeği olan bu yeni düzenin içeriğindeki iki farklı güç kaynağını bir arada kullanarak insan yaşamına kalite kazandıran çözümleyici ve kolaylaştırıcı yönüne odaklanarak gerekir. Hibrit yaşamları ve hibrit ürünleri geleceğimiz adına şimdiden daha güçlü tasarlamak için gecikmesek iyi olur diye düşünüyorum. Ne dersiniz...?
