Dil düşüncenin aracıdır. Dilsiz düşünülemez. (Nurullah Ataç)
Teknoloji, insan hayatını kolaylaştırmak, düzene koymak, onu daha anlamlı kılmak için vardır, gereklidir ve vazgeçilmezdir. Ancak teknoloji alanındaki hızlı değişme ve gelişmeler her zaman iyiye, güzele, doğruya hizmet etmez; bazen bir takım ciddi problemleri de beraberinde getirir- ler.(1)
Mersin Üniversitesi (Meü) Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hürriyet GÖKDAYI, Teknolojinin Dile Zararları (2) başlıklı makalesinde “internette ve cep telefonuyla Türkçe yazarken kurallara uymaya özen gösterilmeli, dilin teknolojinin getirdiği zorlamalara ve insanların dikkatsizliklerine karşı korunması gerektiği unutulmamalıdır“(2) diyerek teknolojiye yenik düşmememiz gerektiği konusunda teknoloji kullanımına dikkat çekmiştir.
Yazımın devamında teknolojinin yararları ve zararlarının kaynağının insan olduğu ve insanın teknolojiyi yönetmesi gerektiği üzerinde durarak , teknolojiye esir düşmemesi için yeni proğramlar geliştirmesi üretmesi gerektiği hususunda bilgi vereceğim .
Teknoloji ürünleri gittikleri yerlere ait oldukları milletlerin dillerinden, kültür ve medeniyetlerinden, yaşayış ve inanışlarından ideolojilerinden de bir çok şey taşırlar.(1) tabi bu hızlı gelişim her zaman doğru ve güzel gitmez .bazen cidi proğlemler oluşur bizler dil alanında teknolojinin hizmetlerinden yeteri kadar faydalanamıyoruz. Bilgisayarlar sayesinde birçok milletler dil sözlüklerini hazırlayıp internet ağı üzerinde mdiğer milletlere sunarken bizler türk milleti olarak böyle bir proğramlama yamadık. Dünyada en fazla bilgisayar kullanan 3. Ülkeyiz fakat dilimizle ilgili kapsamlı bir proğram üretip köklü dilimizi dünya milletlerine sunamadık.
UNESCO’nun günümüzde yeryüzünde konuşulan diller konusunda yaptırdığı araştırmaların sonuçlarına göre, konuşulan ortalama 6.000 dilin yarısından fazlası ölümle yüz yüzedir. Her 14 günde bir, bir dil yeryüzünden silinmektedir (Tosun, 2005:145). İnternetin sahip
olduğu özelliklerden ortaya çıkan yeni iletişim sembolleri, kullanım kalıpları, jargonlar
ve iletişim kodları dillerin yapısını ve işleyişini derinden etkilemektedir (Çakır ve
Topçu, 2005:95). Bu etkileşimde Türkçemizde nasibini aldı .Türk Dil Kurallarına uymadan sembol ve jargonlarla konuşmak kurallı anlamlı cümle kurulumundan uzak, melez bir dile dönüştü.
Dilimiz ifade incelik ve çeşitlilikten uzak bir dile dönüşerek doğallık ve öz benliğini kaybetmiştir(Tosun, 2005:146) aşağıda vereceğim örnekteki gibi dilimiz teknolojinin etkisiyle yara alıp özünü kaybetmeye başladı. Yeni bir Teknoloji dili meydana geldi .
‘yüsünden [yüzünden]’ ‘sisde [sizde]’ ‘tikat [dikkat]’( 3)
1.Türkçe Harfin Okunuşuna Benzeyen İngilizce Harflerin Kullanılması: ‘V’
Yerine ‘W’nin Kullanımı; K Yerine Q Kullanımı
‘Qimse [kimse]’ (F); ‘wala [vallahi]’ (F); ‘we [ve]’ (F); ‘wardı’ (M); ‘war
[var]’ (M); ‘eywallah’ (M); ‘yaaw…’ (F); ‘boşwer’ (M)
1.2. Kelime Sonlarındaki Akıcı Ünsüzlerin Kullanılmaması
‘bi de’ (F); ‘bişi [bir şey]’ (M) gibi saçma bir dil ortaya çıktı.
Önerilerim
Bu konuda alanında teknolojik donanımlı eğiticiler yetiştirip bu eksikliği kapatmalıyız. Türk milletine ait bir programlama dili geliştirebiliriz. İbni Sina Biruni , Farabi gibi bilim insanlarımızın makalelerini çevirip onlardan İstifade Edecek Teknolojik Programlar geliştirmeli, “teknolojik gelişmeleri takip ederek, teknolojinin nimetlerinden istifade edip çağdaş eğitim öğretim ortamını oluşturmalıyız”(1)
Özellikle internet ortamında kullanılacak programlar kendi bilişim uzmanlarımız tarafından yapılan Türkçe yama programları ile desteklenmeden kullanılamaz hale getirilebilir.
Yapılan yazışma ve sohbetlerde kendi imla kılavuzumuzda olmayan abuk, sabuk kelimeler bu program ile engellenerek Türkçeyi internet ortamında kullanırken dilimizin yapısını korunması yasal güvence altına alınabilir.
Türkçenin kurallarının , gramer yapısının bozulmaması sebep olan Teknoloji karşısında dili korumak için, konuşma dilimizin bilim dili olmasını sağlamalıyız.
Her şeyden önce ekonomik ve teknolojik alanda güçlü olmalıyız.
Teknolojinin nimetlerinden faydalanarak çağdaş eğitim ortamı oluşturmalıyız
Dil, millet için millî benliğin, millî anıların, duyguların ve düşüncelerin, bütün maddi ve manevi değerlerin, buluş ve yaratışların ortak hazinesidir.
Allah’a tapşırılsın (Allah’a emanet olun)...
2.Mersin Üniversitesi Fen Edebiyat Fak.Öğ.Üyesi Yrd.Doç.Dr. Hürriyet GÖKDAYI makalesi https://www.haberler.com/mersin-teknolojinin-dile-zararlari-haberi/
“3.jurnal of language and linguistie studies vol . 3 no.2 october 2007 Havva yaman yavuz Erdoğan”
