Elektrikte Soygun

Değerli vatandaşlar, bu yazımda hem bizlerin hem de devletimizin elektrik alış ve satış işlemlerinde Yandaş/Paydaş şirketler tarafından nasıl sömürüldüğünü örneklerle aktarmaya çalışacağım. İnanın sizlerde hayretler içerisinde kalacaksınız. Bu kadar da olur mu? dediğinizi duyar gibiyim. Belki de daha fazlası oluyor çünkü, bu korunan ve kollanan şirketlerin BİST(Borsa İstanbul) içerisindeki paylarını bu yazımda ele almadım.

AKP'nin iktidara geldiği 2002 yılında toplam elektrik üretiminin %60'ı kamu şirketi EÜAŞ tarafından gerçekleşirken, bugün bu oran %20'ye kadar gerilemiştir. Günümüzde, TEDAŞ'ın elektrik dağıtım hizmetinin tamamı özelleştirilmiş ve bu hizmetler özel elektrik dağıtım şirketleri eliyle yürütülüyor.

AKP yönetiminin, elektrik sektörünü hızla ve plansızca özelleştirmesi bu sektörü yağlı kapı olarak gören inşaat şirketlerinin hızla borçlanarak piyasaya girmesine neden oldu ve 2005 yılında 485 Milyon dolar olan sektörün nakdi kredi borcu 2020 yılında 50 Milyar dolar oldu. 2018 yılı itibarıyla döviz kurlarındaki artış ile bu şirketler borç sarmalına girmiştir. Batık durumda olan borç miktarı günümüzde 20 Milyar dolar civarındadır. Bu borç sarmalından kurtulmak için bu şirketler;
• Ürettikleri elektriği devlete fahiş bedellerle satıp devletten ucuz bedelle satın almakla devletimizi, devletten ucuz bedelle aldığı elektriği tüketicilere fahiş bedelle sattığından tüm vatandaşlarımızı sömürmektedir.
• Bir diğer sömürü mekanizması ise spot piyasadır. Çünkü; bu şirketlerin neredeyse tamamı spot piyasa içerisinde yer almaktadır. Devletimiz elektrik ihtiyacını bu piyasa şartlarında yüksek bedelle satın alıp yine bu şirketlere ucuz bedelle satış yapmaktadır
AKP yönetimi Elektrik şirketlerini ayakta tutabilmek için son 10 yılda bu şirketlere yaklaşık 30 Milyar dolardan fazla teşvik verdi. Bu teşvikler milletin vergilerinden finanse edildiği gibi, elektrik fatura bedellerine de sürekli zam geldi. Ticarethane ve sanayide bu oran çok daha yüksek. Bu uygulama üretim maliyetlerinde artışa sebep olduğu için enflasyonu da yukarı yönlü tetikliyor.

Değerli vatandaşlar, Türkiye'nin 2020 yılı elektrik üretimi yaklaşık olarak 304 Milyar kWh'dir. Bu üretimin yaklaşık %20'si devletimiz tarafından üretilmektedir. Üretilen bu oran 60.8 Milyar kWh'dir. Biz devletimizce üretilen elektrik miktarına 60 Milyar kWh diyelim. Geri kalan elektrik ihtiyacı ise özelleştirme esnasında bu şirketlere 15 yıllık süre boyunca verilen fiyat alım garantisi kapsamında belirlenen bedel ile bu özel şirketlerden satın alınmaktadır. Bu bedeller;
• Akkuyu NGS'nde üretilecek elektrik için 12.35 cent /kWh,
• Doğalgaz termik santrallerinde üretilen elektrik için 13.3 cent/ kWh,
• HES (Hidroelektrik Enerji Santrali) kaynakları için: 7.3 cent/kWh,
• RES (Rüzgar Enerji Santrali) kaynakları için 7.3 cent/kWh,
• JES (Jeotermal Enerji Santrali) kaynağı için 10.5 cent/kWh,
• GES (Güneş Enerji Santrali) kaynakları için 13.3 cent/kWh,
• BES (Biokütle Enerji Santrali) kaynakları için 13.3 cent/kWh.

AKP İktidarı tarafından son 15 yıldır YEKDEM(HES, RES, JES, GES, BES) kapsamında işletmede olan enerji santrallerine yukarıda görüldüğü üzere cent ile satın alma garantisi verilmiştir.
Alım garantisinin TL.uygulaması (NOT) “ki temmuz.2021 sonrası kurulacak YEKDEM santralleri için uygulanacak bir karar olup şu anda faaliyette olan YEKDEM Enerji santralleri için Temmuz.2026 tarihine kadar alım garantisi cent üzerinden” devam edecektir. Yani; İktidarın övünerek duyurduğu bu uygulama tamamen milletimiz üzerinde bir algı hatta Palavra operasyonudur. Ayrıca; Akkuyu NGS ve Doğalgaz termik santrallerinin bu uygulama dışında tutulması ne anlama gelmektedir.

Her iki uygulamada da Yandaş/Paydaş Şirketler korunup kollanmakta, devlet ve vatandaşlar ise soyulmaktadır. AKP iktidarının yaptık diye övündükleri köprüler, Havalimanları, oto yollar için yapımcı şirketlere verdiği garantiler nedeniyle geçmediğimiz köprüler, uçmadığımız havaalanları ve kullanmadığımız otoyollar için ödediğimiz bedeller gibi, Üretilen elektriği kullansak da kullanmasak da AKP İktidarda kaldığı sürece bizler bu yüksek bedelleri ödemeye devam edeceğiz. Değerli vatandaşlar, bu şirketlerin elektrikte devletimizi ve bizleri nasıl sömürdükleri konusuna gelince;

1. EÜAŞ ürettiği elektriği Dağıtım şirketlerine maliyetin altında 2.95 cent ile sattığından devletimiz zarar ediyor.
2. EÜAŞ ihtiyaç olan elektriği, elektrik üreticisi şirketlerden fiyat alım garantisi gereği cent karşılığı yüksek bedelle satın alıyor ancak 2.95 cent ile dağıtım şirketlerine sattığından devletimiz 2.kez zarar ediyor.
3. EÜAŞ, TEİAŞ(%30), BİST(%34.16) ve Dağıtım ve tedarik şirketleri ile birçok holdingin bağlı şirketlerinin yer aldığı spot piyasa üzerinden yüksek bedelle satın aldığı elektriği tekrar dağıtım şirketlerine düşük bedelle sattığı için devletimiz 3.kez zarar ediyor.
4. Bakım, Onarım ve yenileme gibi hizmetler bu şirketlerin sorumluluğunda olmasına rağmen, bu hizmetler de TEİAŞ tarafından yapıldığından devletimiz 4.kez zarar ediyor.
5. Bu Yandaş/Paydaş şirketler EÜAŞ'dan 2.95 cent bedelle satın aldıkları 1kWh elektriği tüketicilere 11.5 cent bedelle satıyorlar. Bu işlemde de vatandaşlar zarar ediyor.

Gördüğünüz gibi devletimiz ve vatandaşlarımız bu şirketler tarafından acımasızca sömürülmektedir. Yukarıda ifade ettiğim üzere bu batık şirketlerin batık kredi ödemelerinin yapılabilmesi ve yandaş şirketlere kaynak aktarılması için AKP yönetimi, milletten yana değil sermayeden yana bir tutum sergilemektedir. Çünkü bu şirketlerin özelleştirme esnasında gerekli olan ve finans kuruluşlarından borç olarak alınan krediler için hazine garantisi verilmiştir. Hazine bu borçları ödemek/ödetmek yerine hazinenin bu yükünü vatandaşların sırtına yüklemiştir.

Değerli vatandaşlar, şimdi bu adaletsiz ve vicdandan yoksun uygulama ile Dağıtım, Tedarik, ve Spot Piyasa da yer alan aynı şirketlerin nasıl nemalandığını sizlerle paylaşmak istiyorum.
EÜAŞ 60 Milyar kWh elektrikten ELDE ETTİĞİ GELİR: 60 MilyarX.0295 dolar = 1.77 Milyar dolar.
ŞİRKET lerin 60 Milyar kWh elektrikten ELDE ETTİĞİ GELİR: 60 MilyarX0.115 dolar = 6.9 Milyar dolar.
Yandaş/Paydaş şirketlerin elektrikten ELDE ETTİĞİ KAR: 6.9 - 1.77 = 5.13 Milyar dolar.

Yandaş/Paydaş şirketlerin elektrik aboneleri üzerinden elde ettiği 5.13 Milyar dolar tutarındaki kazanç, sadece EÜAŞ tarafından verilen yani devletin sahibi olduğu kaynaklardan elde edilen elektrik üzerinden sağlanmıştır. Başta belirttiğim üzere EÜAŞ'nin, spot piyasa ve fiyat alım garantisi verilen özel şirketlerden alarak tüketicilere dağıtım şirketleri üzerinden aktardığı elektrik ayrı bir çalışma konusu olacaktır. Devlet kurumu EÜAŞ üzerinden Yandaş/Paydaş şirketlerinin karı olan 5.13 Milyar doların spot piyasadaki 14 şirket için kazanç paylaşımı EK listededir.

Spot piyasada yer alan bu 14 şirket toplamda 927 Milyon 504 bin dolar kazanç elde etmiştir. Bu firmalar ayrıca BİST kazancından da hisseleri oranında pay almaktadırlar. Ayrıca bu firmalar, sorumluluklarında olan yatırımların TEİAŞ tarafından yapılması nedeniyle kazançlarından yatırımlar için herhangi bir harcama yapmamaktadırlar. Sonuçta;

Büyük pay sahibi TEİAŞ: 1 Milyar 539 Milyon dolar.
Daha büyük pay sahibi BİST: 1 Milyar 752 Milyon 408 bin dolar kazanç elde etmiştir.
Genel Toplam (14 Şirket+TEİAŞ+BİST): 4 Milyar 218 Milyon 912 bin dolardır.

Toplamda 4 Milyar 218 Milyon 912 bin dolar dağılımından geri kalan 911 Milyon 088 bin dolar ise spot piyasadaki diğer şirketler arasında paylaşılmaktadır.

Değerli vatandaşlar, hayretler içerisindesiniz değil mi? işte sizlere diğer yazılarımda da bahsettiğim gibi biz yüksek elektrik faturalarını öderken kullandığımız elektriğin bedelini değil bu şirketlerin borçlarını ödüyoruz. AKP yönetimi ise bu tutumu ile milletimizi açlık, sefalet ve yoksulluğa mahkum etmeye devam ediyor. Doymak bilmeyen yönetim için değirmeci dayı soruyor; Bu nasıl çark yahu Buğday bizim ama ezilen biz, öğütülen biz, açlığa mahkum hepimiz. Kim bu doymak bilmeyen …….? Zannediyorum değirmenci dayının sorusu cevabını bulmuştur. AKP iktidarı;
Müteahhitler için Yap-İşlet-Devret.
Yandaş/Paydaşlar için kazan-ye-iç-seyret.
Vatandaşlar için ise nankörlük etme şükret-sabret. Anlayışı doğrultusunda dolu dizgin yol alıyor.

Değerli vatandaşlar, DOĞRU PARTİ iktidarı; AKP'nin elektrikteki bu soygun düzenini yok etmek için tüm elektrik hizmetlerini kamulaştırmak suretiyle özel firmalara sağlanan rant kapılarını kapatacak ve sizlere ucuz elektrik verilmesini sağlayacaktır. Sizler de kaderinize el koyun. El koyun ki DOĞRU insanların yönetimi geleceğimizi aydınlatsın.

NOT
YEKDEM ile ilgili yeni esaslar ise 29.01.2021 tarih ve 3453 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile yeniden düzenlendi. Bu karar gereği, 1.07.2021 ile 31.12.2026 tarihleri arasında devreye girecek YEK belgeli yeni santrallerde üretilen elektrik için 10 yıl boyunca alım garantisi fiyatının TL. olarak uygulanacağı belirtilmiştir.
Türk Lirası olarak belirlenen bu fiyatların; 1.Nisan.2021 tarihinden başlamak üzere üçer aylık dönemler halinde %26'lık TÜFE ve ÜFE, %24'lük USD ve Euro fiyat değişimlerini içerecek şekilde güncelleneceği ve alım garantisinin TL olarak uygulanacağı belirtilmiştir. Bu yöntemde, olası artışların otomatik olarak şirketler lehine, tüketiciler aleyhine olacağı aşikardır.
EK: Spot Piyasa Kazanç Paylaşımı
1. VERUSA HOLDİNG'in tüm şirketlerinin spot piyasadaki payı %4.00 oranındadır.
Kazanç: 205 Milyon 200 bin dolar
Ata Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş.

2. KAZANCI HOLDİNG her payı %0.67 olmak üzere 5 şirket için toplam %3.35 pay sahibidir.
Kazanç: 171 Milyon 855 bin dolar
ÇORUH Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Kazancı Holding)
FIRAT Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Kazancı Holding)
Çoruh EDAŞ (Kazancı Holding) - ÇORUH Elektrik Dağıtım A.Ş.
Fırat EDAŞ (Kazancı Holding) - FIRAT Elektrik Dağıtım A.Ş.

3. ÇALIK HOLDİNG her payı %0.67 olmak üzere 4 şirket için toplam %2.68 pay sahibidir.
Kazanç: 137 Milyon 484 bin dolar
ARAS Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Çalık ve Kiler Holding)
YEŞİLIRMAK Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Çalık Holding)
Aras EDAŞ (Kiler ve Çalık Holding) - ARAS Elektrik Dağıtım A.Ş.
YEDAŞ (Çalık Holding) - YEŞİLIRMAK Elektrik Dağıtım A.Ş.

4. EREN HOLDİNG 3 şirket için toplam %1.67 pay sahibidir.
Kazanç: 85 Milyon 671 bin dolar
Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Eren Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş.
Modern Enerji Elektrik Üretim A.Ş.

5. CENGİZ HOLDİNG her payı %0.67 olmak üzere 2 şirket için toplam %1.34 pay sahibidir.
Kazanç: 68 Milyon 742 bin dolar
CK Akdeniz Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Cengiz-Kolin)
CK Boğaziçi Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Cengiz-Kolin)
CK Çamlıbel Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Cengiz-Kolin)
Akdeniz EDAŞ (Cengiz Holding ve Kolin İnşaat) - AKEDAŞ Elektrik Dağıtım A.Ş.
AKEDAŞ (Cengiz Holding-Kolin İnşaat) - AKEDAŞ Elektrik Dağıtım A.Ş.
Bedaş (Cengiz-Kolin) - CK BOĞAZİÇİ Elektrik Dağıtım A.Ş.
Çamlıbel EDAŞ (Cengiz Holding-Kolin İnşaat) - CK ÇAMLIBEL Elektrik Dağıtım A.Ş.

6. BEREKET HOLDİNG her payı %0.67 olmak üzere 2 şirket için toplam %1.34 pay sahibidir.
Kazanç: 68 Milyon 742 bin dolar
AYDEM Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Bereket Holding)
GEDİZ Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Bereket Holding)
Aydem EDAŞ (Bereket Holding) - ADM Elektrik Dağıtım A.Ş.
Gediz EDAŞ (Bereket Holding) - GDZ Elektrik Dağıtım A.Ş.

7. EREN HOLDİNG 2 şirket için toplam %1.32 pay sahibidir.
Kazanç: 67 Milyon 716 bin dolar
Kıvanç Elektrik Toptan Satış A.Ş.
Kıvanç Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.

8. SABANCI HOLDİNG'in tüm şirketlerinin spot piyasadaki payı %0.67 oranındadır.
Kazanç: 34 Milyon 371 bin dolar
ENERJİSA Başkent Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Enerjisa)
ENERJİSA İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Enerjisa)
ENERJİSA Toroslar Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Enerjisa)
Başkent EDAŞ (Enerjisa) - BAŞKENT Elektrik Dağıtım A.Ş.
Toroslar EDAŞ (Enerjisa) - TOROSLAR Elektrik Dağıtım A.Ş.
Ayedaş (Enerjisa) -İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş.

9. LİMAK HOLDİNG'in tüm şirketlerinin spot piyasadaki payı %0.67 oranındadır.
Kazanç: 34 Milyon 371 bin dolar
LİMAK Uludağ Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Limak)
Uludağ EDAŞ (Limak Holding) - ULUDAĞ Elektrik Dağıtım A.Ş.

10. ZORLU HOLDİNG'in tüm şirketlerinin spot piyasadaki payı %0.40 oranındadır.
Kazanç: 20 Milyon 520 bin dolar
OSMANGAZİ Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Zorlu Holding)
OEDAŞ (Zorlu Holding) - OSMANGAZİ Elektrik Dağıtım A.Ş.

11. TÜRKERLER HOLDİNG her payı %0.08 olmak üzere 3 şirket için toplam %0.24 pay sahibidir.
Kazanç: 12 Milyon 312 bin dolar
TÜRKERLER Vangölü Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Türkerler Holding)
VEDAŞ (Türkerler Holding) - VANGÖLÜ Elektrik Dağıtım A.Ş.

12. EKSİM HOLDİNG her payı %0.08 olmak üzere 2 şirket için toplam %0.16 pay sahibidir.
Kazanç: 8 Milyon 208 bin dolar
DİCLE Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Eksim Holding)
Dicle EDAŞ (Eksim Holding) - DİCLE Elektrik Dağıtım A.Ş.

13. AKKÖK HOLDİNG'in tüm şirketlerinin spot piyasadaki payı %0.16 oranındadır.
Kazanç: 8 Milyon 208 bin dolar
SAKARYA Elektrik Perakende Satış A.Ş. (AKCEZ Grubu)
SEDAŞ (Akcez) - SAKARYA Elektrik Dağıtım A.Ş.

14. IC-İÇTAŞ HOLDİNG'in tüm şirketlerinin spot piyasadaki payı %0.08 oranındadır.
Kazanç: 4 Milyon 104 bin dolar
TRAKYA Elektrik Perakende Satış A.Ş. (IC İçtaş Holding)
TREDAŞ (IC içtaş)- TRAKYA Elektrik Dağıtım A.Ş.

GENEL TOPLAM: 927 Milyon 504 bin dolar.

AÇIKLAMA: Tüm hesaplamalar eşit pay grubu bazında yapılmıştır.

Selam ve Saygılarımla
Cezmi Orkun
Doğru Parti Genel Başkan Yardımcısı
(Enerji, Tabii Kaynaklar ve Madencilik Politikaları Başkanı)