Süleyman Yapıcı'nın 15. Kitabı Yayınlandı

İlimizin ve bölgemizin; tarih, edebiyat, kültürel ve sosyal hayat, gastronomi ile manevi mimarlarını tanıtan çok sayıda kitabı yayınlanan Araştırmacı-Yazar Süleyman Yapıcı’nın 15. Kitabı raflardaki yerini aldı.

Süleyman Yapıcı’nın Bekir Ali Demirel birlikte hazırlayıp kaleme aldığı “Palu Merkezi Ağzı Söz Varlığı ve Lügatı”, kitapları 2 cilt halinde yayınlandı.

Yazar, ilimiz, ilçemiz ve bölgemizle ilgili yayımlanmış eserlerine bir yenisini daha ilave etti. Bu çalışmanın kendi alanında kapsamlı bir şekilde bir ilk olduğunu ifade eden Süleyman Yapıcı, kitapla ilgili şu bilgileri verdi:

“Hazırladığımız bu kitap, “Palu Merkez Ağzı Söz Varlığı ve Lügatı” adlı çalışmamız birinci kitap, “Palu Merkezi Ağzı Ses ve Biçim Bilgisi” çalışmamız ise ikinci kitap olmak üzere 2 ciltten oluşmaktadır. Kitaplarımız büyük boy (16x24), ve toplam 848 sayfadan oluşmaktadır.

Bu çalışmamız, 2012 yılında saha araştırmasıyla başlayan bu süreç bugüne kadar kesintisiz olarak devam etmiş ve 2024 yılında basımıyla birlikte 12 yıl sürmüştür.

Çalışmalardan amaç, kısmen de olsa halâ yaşamakta olan Palu ağzını, kaybolmadan önce söz varlığı, ses ve biçim özellikleri ile yazıya dökmekti. Çalışmamızın alanı, Palu kent merkezi ve bağlı üç yerleşmede yaşayan 50 yaş üstü grupla sınırlandırılmıştır.

Sorgulama işlemi, 50 yaş üstü gruplarla bazen Dernek (Elazığ, Palu-Der) binasında, bazen Palu’da bir çayhanede erkeklerle veya evlerde kadınlarla gerçekleştirilmiştir.

Gurup çalışmaları, çoğu zaman zincirleme çağrışımlara neden olmuş, bu uygulama, birçok eski kelimeye ulaşmayı sağlamıştır.

Çalışmalarımızda, Palu ağzı ile yazılmış bir esere erişemedik. Sözlü kaynakların önemli bir bölümünü yaşlı ev hanımları oluşturmuştur. Buna sebep, Osmanlı alfabesi ile okur-yazar olmaları veya ümmi olup okuryazar olmamaları, yazı dilini bilmemeleri ve dış dünya ile temaslarının çok düşük seviyede olması ve subjektif yönelmelere girmemeleri, daha doğrusu girememeleri sonucu Palu ağzı bozulmadan bunlar sayesinde varlığını sürdürmüştür. Nitekim unutulmaya yüz tutmuş eski kelimelerin büyük bir bölümü bu kesimden gelmiştir.

Elde edilen bilgiler, çalışmaların sürdüğü uzun zaman içerisinde kaynak kişilerin ve bunlar dışındaki Paluluların sürekli bilgi aktarmaları ile oluştu. Elde edilen bilgilerin geçerliliği, Türkiye’de ve Türki Cumhuriyetlerde yayınlanmış, sözlük, lügat, deyim, terim ve ağızlardan oluşan 250 çeşit kaynaklar taranarak ayrıca sorgulanmıştır.

Bu çalışmanın sonucunda birinci kitapta; 875 lâkap, 211 çeşitli yer ve mevki adları,639 atasözleri, 325 dualar-beddualar, 3406 deyimler ve birleşik fiiller, 416 avcılık terimleri, 199 oyun terim ve deyimleri, 8264 sözlük olmak üzere toplam 14335 madde başı yer almış olup ‘Palu Merkezi Söz Varlığı’ kitabını oluşturdu.

İkinci kitabımız olan “Palu Merkez Ağzı Ses ve Biçim Bilgisi”, birinci kitabımız olan “Palu Merkezi Ağzı Söz Varlığı ve Lügatı” adlı eserin ışığında Bekir Ali Demirel tarafından kaleme alınmıştır.

Bu eserde, ayrıca Eski Türkçede mevcut olup ölçünlü dilde kullanılmayan bazı ünlü ve ünsüzlerin (á, é; ġ, ħ, í, n͡g, u͡v.) Palu Ağzında halâ yaşayan sesler olduğunu ortaya koymaktadır.

Palu ağzı, bu çalışmanın sonunda ise metinlerle örneklendirilmiştir.

Eserin Türk dilbilimi ile etimolojisine ve yapılacak ağız çalışmalarına önemli katkılarının olacağı kanaatindeyiz.

Eserin ortaya çıkmasında emeği geçen kaynak kişilere; kelime, deyim, atasözü gönderen ülkemizin çeşitli yörelerinde yaşayan, eserin basımında katkı sunan tüm Palululara teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Ayrıca bu eseri, kaynak kişi olarak çalışmaya önemli katkılarda bulunan fakat eserin ortaya çıkışını göremeyen ebediyete intikal etmiş Palululara ve onların yaşayan evlatlarına ithaf ediyoruz.

Bu esere tüm Paluların sahip ve destek çıkacaklarına olan inancımız tamdır.

Ayrıca 16-24 Kasım 2024 tarihleri arasında devam edecek olan Elazığ 5. Kitap Fuarı’na tüm kitapseverleri ve okuyucularımızı bekliyoruz.

Eseri temin etmek isteyenler, Süleyman Yapıcı (0533 391 28 96) ve Bekir Ali Demirel (0532 064 99 74) ile irtibata geçebilirler.”