BASKİL TARİHİ - Akın AKTI

BASKİL TARİHİ


Baskil ilçesinin kuruluşu 1926 yılında gerçekleşmiştir. Bu yeni ilçe, adını ilçe merkezinin kurulduğu Baskil adlı köyden almıştır. Bu köy bugün Eskibaskil adıyla bilinmekte ve yeni kurulan Baskil kasabasının da bir mahallesini oluşturmaktadır.

 

Baskil adı ise bu coğrafyadaki en kalabalık aşireti oluşturan Herdi aşiretinin aynı adlı oymağından gelmektedir  .Baskil coğrafyasındaki yerleşim birimleri çoğunlukla Herdi, Aluçlu, Parçikanve Zeyve aşiretleri tarafından kurulmuş köy ve mezralardan meydana gelmektedir. Ayrıca ilçe sınırları içerisinde, az sayıda da olsa, İzolu ve Direjan aşiretleri tarafından kurulmuş köy ve mezralar da vardır. Bu aşiretlerden Herdi, Parçikan ve Zeyve, sadece Baskil ilçesinde değil, aynı zamanda, Elazığ Merkez ve Sivrice ilçelerinde de birçok köyün kurucusu olmuşlardır.

 

Osmanlı idaresinin ilk zamanlarında, Baskil ilçesini oluşturan toprakların önemli bir bölümü Harput Sancağı’nın, Fırat Nehri yakınında yer alan ve nispeten daha küçük olan diğer bölümü ise Malatya Sancağı’nın sınırları içerisinde yer alıyordu.

 

Bunlardan Harput Sancağı dahilinde olan kısım Hersini nahiyesi, Malatya dahilinde olan kısım ise Muşar nahiyesi adını taşıyordu. Muşar, Baskil ilçesinin bugünkü Aydınlar, Tabanbükü, Hüyük, Kumlutarla ve Bozoğlak köylerini içine alıyordu. Hersini nahiyesi ise Baskil ilçe nüfusunun önemli bir kısmını meydana getiren aşiretlerin kurduğu köy ve mezralardan oluşuyordu. Ayrıca, ilk zamanlarda bugün Elazığ Merkez ilçeye bağlı bulunan Yazıpınar (Sanuk) ve Arındık köyleri de Hersini nahiyesi sınırları içinde yer alıyordu Bunlar aşiret köyleri olmayıp gayrimüslimler tarafından kurulmuş köylerdi.

 

18. yüzyılda aşiretler birer nahiye olarak teşkilatlandırılmışlardır. Bunun sonucu olarak Harput’ta Herdi, Parçikan ve Zeyve nahiyeleri kurulmuştur.

 

Kaynaklarda yer almamakla birlikte, muhtemelen Parçikan aşireti de bu tarihte bir nahiye olarak telakki edilmiştir.

 Kaynak Enver Çakar, Elazığ Baskil Yöresi Aşiretleri, Ankara, 2012, s. 13, not:15. 5 Mehmet Ali Ünal, XVI. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566), s. 38-39. 6 Ahmet Aksın, 19. Yüzyılda Harput, Elazığ, 1999, s. 26. 7 Ahmet Aksın, 19. Yüzyılda Harput, s. 30-31. 8 Enver Çakar, Elazığ Baskil Yöresi Aşiretleri, s. 1.

 

Çok güzel bir çalışma Allah emeği geçen hocalarımdan razı olsun.

Tamam, güzelde Baskil adına kurulan STK lar Baskil İlçesinde bulunan Devlet kurumlarının hiç birinin resmi sitesinde Baskil ismin nereden geldiğine dair bir açıklama yok

Bu 2012 yılından beri çok uzakta değil Fırat Üniversitesi hocaları tarafından hazırlanmış bir akademik çalışma. Allah aşkına birinin aklına gelmedi mi Enver Çakar ve Ahmet Aksın hocayı bir ziyaret edelim daha geniş bilgi sahibi olup edinilen bilgiyi Baskil halkıyla paylaşalım diye.

Her fırsatta gördüğüm Baskilli Hemşerilerime soruyorum bu Baskil ismi nerden geliyor diye şuana kadar bilen yok bu kimin suçu STK lar ve Resmi kurumların suçu Kendi Tarihini Bilmeyen Bir Milletin Gelecekte Yeri yoktur 

 

[email protected]

YAZIYI PAYLAŞ!

YAZARIN SON 5 YAZISI